Oud en nieuw op eenzame hoogte

*Waarschuwing: misschien valt het schrijven van dit eenmalige reisverslag onder de categorie valsspelen, omdat ik al twee weken terug ben, maar ik doe het lekker toch*

Polen. We hebben er voor mijn gevoel een hele hoop in Nederland, en de beeldvorming rondom deze groep mensen is niet al te positief. Toen ik vorig jaar op een theaterforum in Egypte Aureliusz ontmoette, een Poolse jongen die in Wenen moderne dans studeerde, besefte ik dat ook ik niet veel verder kwam dan het beeld dat elke Pool in de bouw of fruitteelt werkte en wodka stookte (en vooral dronk). In april bezocht Aureliusz mij, zodat ik hem kon laten zien dat niet iedereen hier wiet rookt, niet op elke hoek een gaybar zit en de hoeren netjes gecentreerd in de binnenstad van Amsterdam zitten. In de kerstvakantie was het mijn beurt: ik pakte mijn dikste truien en snowboots in en vertrok richting Katowice, Polen. Gevoelstemperatuur: -15 graden.

Ik was nog geen uur geleden geland of ik stond te neuzen in kledingrekken. Aureliusz had me naar een kringloopwinkel gebracht, ter grootte van de HEMA, alle verdiepingen vol met kleding. Oke, het was vrij ouderwets, en dusdanig verwassen dat kringloopwinkels hier het zouden afkeuren, maar je was er uren zoet mee. Het afrekenen was het hoogtepunt: kleren op een grote weegschaal, want je betaalt (een paar Zloty's) per kilo! Mijn trui bleek nog geen 40 cent.

Hierna volgde meteen de vuurdoop: een verjaardag van Aureliusz' oom, en geen van de aanwezigen sprak een woord engels. Gelukkig is de taal van eten universeel, en mijn hongergevoel immer aanwezig. Ik heb gesmuld van wel 20 Poolse traktaties, uitgestald over de tafel. Om de paar minuten werd er geproost, en toen ik het wel heel warm kreeg viel me pas op dat elke slok sterke drank die ik nam vrijwel meteen werd aangevuld. Poolse traditie, zo verklaarde Aureliusz. Na de nodige glazen zong zijn familie in volle borst een aantal kerstliederen. Iedereen kende ze, iedereen zong mee, en nog meerstemmig ook. Ik hou van deze manier van reizen, waarbij je echt bij de mensen thuis komt. Ondanks dat Aureliusz'ouders beide een goede baan hebben, was hun huis klein. Zij ouders toverden elke avond een bed uit hun bank in de woonkamer, Aureliusz, zijn broer Marius en ik sliepen in de enige (kleine) slaapkamer. We hebben uren lang in stilte geluisterd naar het mooie accordeonspel van Marius, en gelachen bij het ophalen en zingen van allerlei popnummers op het keyboard. Schrikbarend: de enige Nederlandse muzikant die ze kenden was George Baker...je kan wel raden wat we hebben zitten zingen daar haha!

Krakau ligt maar 78 kilometer van Katowice, maar de trein deed er bijna 2 uur over. Op sommige trajecten stonden we haast stil. Aureliusz vertelde dat we dan over een mijnengebied reden, en er dusdanig veel instortingsgevaar was, dat de treinen verplicht zo langzaam reden. Dat het een keer zou instorten stond haast vast, bizar. Ik trooste me met de gedachte dat ik maar twee keer in de trein zou zitten, en het lot vast niet zo gemeen zou zijn voor mij :)

Krakau bleek een mooie, grote stad, met op elke hoek een kerk. Het was spierwit en spiegelglad, wat het sprookje versterkte. Ik genoot van de kennis die Aureliusz had over zijn stad, land en cultuur. Hij kon niet geloven dat veel Nederlanders niet eens het hele volkslied kennen. Toen ik een grote kerststal zag en een foto wou maken van mij als Maria schrok hij. Beter van niet, zei hij, het zou andere mensen kunnen beledigen in hun godsdienst. Diezelfde godsdienst zorgt ervoor, dat hij pas dit jaar, op zijn 27e, voor het eerst heeft bekend (aan mij, omdat ik in NL woon) dat hij biseksueel is. Als zijn familie dat te weten zou komen, zouden de gevolgen niet te overzien zijn. Het geloof speelt een grote rol daar, en onze gesprekken daarover houden mij nog steeds bezig.

Op het grote plein midden in Krakau staat een enorme kerk, waar elk heel uur een eerbetoon aan een gesneuvelde wachter klinkt. Deze werd in de oorlog doodgeschoten toen hij met zijn trompetgeschal zijn stadgenoten waarschuwde voor de snel naderende vijand. Omdat hij zo veel mensen van de dood heeft gered, klinkt nu als eerbetoon nog steeds trompetgeschal uit de hoogste kerktoren; midden in het spel stopt de muziek, net als toen. Dit doet de trompet naar elke windstreek, en dan verdwijnt hij weer. Mooi...

Ik sla wat dingen over, en ga verder, de bergen van Brenna in. Aureliusz had een huisje gehuurd, waar we met drie vrienden van hem en een grote hond twee nachten door brachten. Hij had gezegd dat het niet ver was, maar het bleek 2,5 uur rijden naar Brenna. Een peulenschil voor hem, maar in ons kleine landje een hele afstand. Ik heb zowat de hele weg geslapen, terwijl hij ons over de gladde wegen manouvreerde. Ze strooien daar met zand, omdat zout slecht voor je schoenen is. Toch wel modebewust dus haha. De berg op was zenuwslopend, vooral als de banden de grip verloren en we voor mijn gevoel zo de afgrond in gleden. Het viel allemaal vast mee, maar ik was blij toen we er waren. Wat een uitzicht! Mijn foto's doen geen recht aan het gevoel dat ik had...dat landschap! We hebben twee lange wandelingen gemaakt, inclusief loslopende woeste honden, dichte mist die ons overviel, snijdende kou, gladde en kuitspannende paden, bijna verdwalingen, indrukwekkende door blikseminslag gespleten bomen en opeens opduikende Hans en Grietje huizen in de middle of nowhere.

Oud en nieuw zelf was stil en rustig. Geen wild dansen in strakke jurkjes, geen dampende mensenmassa's, voor het eerst in 10 jaar geen vriendje. We hebben veel spelletjes gedaan, waardoor ik mijn talent voor Jenga heb ontdekt, en bergen troep gegeten. Om 10 voor 12 opperde ik voorzichtig of we naar buiten konden. We gokten het aftellen en zagen in de verte kleine stippen vuurwerk; wij stonden zo hoog, dat het vuurwerk verbleekte. De echo's van de knallen zongen rond in de bergen; een machtig geluid, dat ik nooit zal vergeten. Meloenwodka. Aureliusz' vrienden gingen terug naar binnen, wij filosofeerden tot we door en door koud en besneeuwd waren. Over het leven, oude en nieuwe wensen, en de liefde. Altijd weer de liefde.

Love, Peace and be wild!

Ronia.

PS Deze reis werd mede mogelijk gemaakt door rode bietensoep, flapjes met ui, aardappel en kaas, rauw vlees met augurken, verse cottage cheese, en heel veel waar ik de naam van ben vergeten. Dank u allen!